صنعت نساجی یکی از قدیمی‌ترین و در عین حال مهم‌ترین صنعت های جهان است که به دلیل نقش بسزایی که در اشتغال‌زایی و توسعه صنعتی، اقتصادی و اجتماعی ایفا می‌کند، از دیرباز تاکنون مورد توجه خاص کشورها و اقتصادهای بزرگ دنیا قرار داشته است. مزایای متنوع این صنعت از جمله ارز آوری، تولید ثروت ملی، نیاز به سرمایه گذاری کمتر نسبت به سایر صنایع و همچنین ارزش افزوده بالا، موجب گردیده تا بسیاری از کشورهای صنعتی و توسعه یافته امروز جهان، صنعتی شدن خود را از صنایع نساجی و پوشاک آغاز نمایندمنسوجات به پارچه‌های بافته شده‌ای گفته می‌شود که از نخ ساخته می‌شوند. بنابراین، صنعت نساجی از مواد خامی همچون پنبه یا پشم به عنوان ماده اولیه استفاده کرده و این مواد را به نخ هایی که بعداً برای ساخت پارچه به کار می‌رود، تبدیل می‌کند. مواد خام مورد استفاده در این صنعت، ممکن است طبیعی یا مصنوعی باشند. مواد خام مصنوعی مورد استفاده در صنعت نساجی با استفاده از محصولات صنایع شیمیایی تولید می‌شوند. صنعت نساجی، تمام فرایندهای مربوط به تبدیل این مواد خام به محصولات نهایی را در بر می‌گیرد. پوشاک یکی از اصلی ترین و شاخص ترین، محصولات نهایی صنعت نساجی است که یکی از نیازهای مهم و طبیعی بشر را برآورده می‌سازد.با توجه به مطالب فوق صنعت نساجی شامل تمام مراحل تولید الیاف، تبدیل الیاف به نخ، تبدیل نخ به پارچه و همچنین شامل فرایندهای تکمیلی انجام شده بر روی پارچه مانند رنگرزی، چاپ طرح و نقش بر روی پارچه، دوخت و … می‌شود. اگرچه صنعت نساجی در ابتدا تنها محدود به طراحی، تولید و توزیع نخ بود اما به تدریج، همه انواع پوشاک را شامل گردید و امروزه صنعت نساجی علاوه بر نخ، به طراحی، تولید و توزیع پارچه و پوشاک نیز توجه دارد

تاریخچه مختصر صنعت نساجی

از آنجاکه نیاز به کفش و پوشاک، بعد از غذا و مسکن از مهم‌ترین نیازهای اولیه بشر می‌باشند؛ صنعت نساجی از قدیمی‌ترین صنایع بشری محسوب می‌شوند. به گونه‌ای که علایم و نشانه‌هایی از این صنعت به دست آمده که قدمت آن به دوران پارینه‌ سنگی باز می‌گردد. در کشور سوئیس نیز نشانه‌های مشخصی از بافندگی  که مربوط به دوران نوسنگی است  یافت شده‌ است.تا قبل از انقلاب صنعتی، بسیاری از محصولات نساجی در خانه و بدون استفاده از ماشین ساخته می‌شد. اما در جریان انقلاب صنعتی، صنایع نساجی رشد چشمگیری داشت. زیرا تولید دستگاه‌ها و ماشین آلات، منجر به ایجاد کارخانه‌های تولید پارچه شد. یکی از اختراعات کلیدی که به رونق و توسعه صنعت نساجی منجر شد؛ ماکو، که با استفاده از یک دست و ماشین بافندگی، امکان استفاده از پارچه را فراهم کرد.چرخ نخ‌ریسی باعث شد که بتوان چندین نخ را همزمان و یکباره چرخاند. پس از آن، ماشین بافندگیِ موتوری که از نیروی بخار برای بافتن پارچه استفاده می‌کرد. دستگاه پنبه‌زنی یک اختراع مکانیکی بود که اجازه داد تا روش بهتری برای جدا کردن پنبه دانه از پارچه پنبه به جای روش دستی استفاده شود. ماشین بافندگی ژاکارد (دستگاه بافت نقش در پارچه) که اجازه ساخت طرح‌ها و الگوهای متنوع را بر روی پارچه داد. برای صنعت نساجی احتمال بسیار زیادی وجود دارد که نخستین نخ ها به روشی مشابه آنچه به عنوان ریسندگی الیاف آزاد شناخته می شود، ریسیده میشده است. این فن بسیار ابتدائی که هنوز برخی از قبایل آمازون برای ریسیدن پنبه وحشی آن را به کار می برند. نخ را مثلاً بین شست و انگشت سبابه می تابانند و نیز توده الیاف بین کف دست و ران کمی شکل می گیرد. چند لیف را از توده الیاف جدا می کنند و آن را به انتهای نخ وصل می کنند، که در اثر تاب دادن به نخ ملحق می شود. اولین دستگاه صنعت نساجی، دستگاه نخ ریسی خیلی ساده شامل، یک چوب و یک گرده کوچک بوده است، که این گرده ها را به فراوانی در حفریات باستان شناسی می توان یافت. این روش ریسندگی در نقاشی های دیواری مصر نشان داده شده و تا آغاز قرن نوزدهم معمول بوده است.نقاشی های دیواری مصری فن بافندگی را نشان می دهد، که هنوز در روستاهای عقب مانده آفریقای مرکزی معمول است، طول معینی از نخ های تار کشیده می شود و با لغزاندن نخ های پود از میان نخ های تار و محکم کردن آنها به وسیله تخته ای چوبی، نوار کم عرضی از پارچه بافته می شود. گاهی نیز نخ های تار را در جهت عمودی می آویزند

مدیریت بازاریابی در صنعت نساجی

از این‌رو باید فرآیندی از سوی مدیران واحدهای صنعتی پیش‌بینی شود که نیاز بازار را سنجش، رصد، تامین و مدیریت کنند. این رویکرد برای واحدهای تولیدی است که کالای نهایی به‌دست متقاضی می‌رسانند. مدیریت بازاریابی تلاش آگاهانه‌ای است برای به‌دست‌آوردن نتایج مثبت در مبادله با بازارهای هدف. این نوع مدیریت در هر بازاری کاربرد دارد و قابل اجراست. برخلاف استنباط سطحی رایج که مفهوم بازاریابی را ایجاد تقاضا برای محصول می‌داند، بازاریابی به طیف وسیعی از فعالیت‌ها گفته می‌شود که از تحقیقات بازاریابی، برنامه‌ریزی، اجرا و کنترل تقاضا تشکیل شده است. مدیر بازاریابی در چارچوب برنامه بازاریابی در زمینه بازارهای هدف، تولید کالای جدید، قیمت‌گذاری، کانال‌های توزیع کالا، ارتباطات، نشان‌سازی و تبلیغات، فعالیت‌های لازم را برای رسیدن به اهداف سازمانی ساماندهی و هدایت می‌کند. به عبارتی مدیریت بازاریابی به وظایف آن‌دسته از کارکنان واحدهای صنعتی می‌گویند که با فروش محصولات و خدمات نهایی سر و کار دارند . صنعت نساجی به عنوان یکی از صنایع اصلی و حیاتی در سطح جهانی، نقش مهمی در تجارت بین‌المللی ایفا می‌کند. این صنعت، تولید و فرآوری الیاف طبیعی و مصنوعی را به منظور تولید پارچه، پوشاک و محصولات مرتبط در بر می‌گیرد. از طریق صنعت نساجی، کشورها قادرند تا محصولات خود را به بازارهای جهانی صادر کرده و در عین حال، نیازهای داخلی خود را نیز تأمین کنند. در این مقاله، به بررسی اهمیت صادرات محصولات صنعت نساجی و تأثیر این صنعت بر تجارت بین الملل خواهیم پرداخت.